- Γεια σας ,πριν ξεκινήσω την συνέντευξη μου με θέμα λαϊκή ιατρική δηλαδή τα γιατροσόφια θα ήθελα να σας συστήσω την γιαγιά μου, η οποία είναι η κυρία Κακουλού .Είναι 75 χρονών. Γιαγιά θα ήθελα να μου πεις την εμπειρία σου στα γιατροσόφια, τι γιατροσόφια γνωρίζεις που έχετε χρησιμοποιήσει;
- Για ποιο;
- Σε ότι θυμάσαι για αρχή και μετά θα σε βοηθήσω εγώ.
-Άμαν πονούσαμε τα μάθκια μας επιάνασιν γάλα που εβύζανε η γυναίκα το μωρό, έπιανε γάλα και έβαλε του με στο μάτι μας και εγιάνισκε.
-Ααα κάτι άλλο για την γρίπη γιααα..
-Για την γρίπη,για την γρίπη χρησιμοποιούσαν το σπίρτο και το λάδι της ελιάς. Ετρίφα μας καλά το λαιμό μας. Έβαλλα μας παμπατζί με το σπίρτο τζαι για το λαιμό εκάμναμεν γαργάρα με το άλας.
-Για το τραύμα άμα χτυπούσε κάποιο παιδάκι τι κάνατε;
-Για το τράυμα….
-Η για έγκαυμα ή κάτι άλλο..
-Για το έγκαυμα εχτύπαν το ασπράδι του αυγού η μάνα μας ,εχτύπαντο καλά και έβαλλε μας και εγιάνισκε . Έβαλλε δυο-τρείς ημέρες και εγιανίσκαμε.
-Για τον πονόλαιμο;
-Για τον πονόλαιμο η γαργάρα εν είχε κάτι άλλο να…
-Με τι εκάμνετε γαργάρα;
-Με το άλας.
-Α δηλαδή εβάλλετε νερό με αλάτι;
-Εβράζαμε το νερό, έβαλλε αλάτι μέσα τζαι εκάμναμε γαργάρες δυο-τρείς φορές την ημέρα.
-Για τον πονοκέφαλο;
-Για τον πονοκέφαλο έβαλλε μας. Καθάριζε το αγγουράκι τζαι έβαλλε μας πάστιν τζεφαλί και επέρνα μας ο πονοκέφαλος.
-Για τα αυτιά;
-Για τα αυτιά εχρησιμοποίαν το λάδι της ελιάς. Εβράζαμεν το λάδι και εγύρναμε μέσα.
-Ααα τούτο χρησιμοποιούμε το ακόμη και σήμερα.
-Για τις κρεατοελιές; Αν υπήρχε κάτι.
-Για την κρεατοελιά γαλόσυκο ,γάλα από την συτζιά.
-Δηλαδή εβάλλετε πάνω
-Ναι και εχάνετουν.
-Για τους μόλωπες;
-Που εχτυπούσαμεν;
-Ναι ναι.
-Που εχτυπούσαμεν εκουπάνιουν κρεμμύδι και έβαλλε μας πάνω. Έβαλλε το κρεμμύδι πάνω στο χτύπημα και έδενε μας το.
-Για την διάρροια υπήρχε κάτι;
-Για την διάρροια λεμόνι με το καφέ. Μισό ποτήρι λεμόνι και ένα κουτάλι καφέ και ενεκατονεντά και επίναμεν το.
-Μια χαρά. Γιαγιά από πού τα έμαθες τούτα τα γιατροσόφια;
-Εθώρουν την μάνα μου που ήμουν μιτσιά.
-Δηλαδή ελέα σας τα ..
-Ναι έκαμνετα η μάνα μου τζαι εθώρουντα
-Τούτα τα γιατροσόφια δηλαδή έχουν αποτέλεσμα όντως ή;
-Είχασιν αποτέλεσμα καλό τζαι άμαν επονούσαμε τζαι εφκάλαμε καντήλες πας την γλώσσα έπιανε μέλι της μέλισσας τζαι εγυτευκέτο, εδκιαβαζετο. Εξερε τζαι εδκιάβαζε η μάνα μου μες το κουτάλι τζαι την νύκτα έβαλλεν το στα άστρα τζαι εδιας μας την άλλη μέρα και ετρώαμε και εγιανίσκαν οι καντήλες που είχαμεν με στο στόμα μας.
-ΑΑΑ μια χαρά. Τα γιατροσόφια εδρούσαν αμέσως ή εχρειαζούνταν κάποιο χρονικό διάστημα.
-Δυο-τρείς ημέρες.
- Α δυο-τρείς ημέρες. Σήμερα εφαρμόζεις τα ακόμα ή;
-Εε το μέλι της μέλισσας βέβαια τζαι το λεμόνι με το καφέ άμαν μας κρατεί η διάρροια πίνουμεντο τζαι έχει καλό αποτέλεσμα.
-Εσύ είχες καμιά προσωπική εμπειρία, δηλαδή εχτύπησες καμιά φορά τζαι έβαλε σου η μάνα σου κάτι και επέρασε σου;
-Ναι.
-Ποιο; Τι έπαθες;
-Δαμέ έχω..
-Ένα σημάδι;
-Ναι σημάδι.
-Τι εκάηκες;
-Όι, επετάξα μου πέτρα με το λάστιχο τζαι χαζίρι,εμπρήστη το μάτι και έβαλε μου κρεμμύδι τζαι έδινεντο και επέρασε μου.Έκρουσα τζαι μια φορά ,έκρουσα με το γάλα την βούκκα μου τζαι εκτύπαν το αυκό η μάνα μου κάθε μέρα κάθε μέρα τζαι έβαλλε μου.Εν τζαι εφυλαέν το εσιωνονεντο και έκαμνε φρέσκο, κάθε μέρα έπρεπε να κάμει φρέσκο.
-Υπάρχει κάποιο γιατροσόφι το οποίο το πιστεύεις και χρησιμοποιείς το ακόμα και σήμερα;
-Το λάδι για τα αυτιά. Το λεμόνι για την διάρροια με το καφέ χρησιμοποιότα τζαι για το λαιμό πάλι το αλάτι με την γαργάρα πάλε χρησιμοποιότα.
-Ναι τούτο αθυμούμε τα χρησιμοποιάς τα και σε εμάς πάνω μας.
-Εντάξει γιαγιά ευχαριστώ πολύ.
-Τζαι εγώ ευχαριστώ. Γειά σας.
Γλωσσάρι:
Γιανίσκω = θεραπεύομαι,πιάνω = παίρνω,Τρίφω = τρίβω,παμπατζί = βαμβάκι,κάμνω = κάνω,αλας = αλάτι,
Βάλλω =βάζω,Βράζω = ζεσταίνω,Τζαι = και,Πάστιν = πάνω,Τζεφαλί = κεφάλi,συτζιά = συκιά,
Ενεκατονεντά = ανακατευεντά,Θωρώ = βλέπω,Μιτσιά = μικρή,Φκάλαμε= βγάζω,Καντήλες = άφθες,Εδια= δίνω,
Εμπρήστη = φούσκωσε,Eδινεντο =δένω,Εκρουσα = κάηκα,Βούκκα = μάγουλο,Αυκό = αυγό,Φυλαεν= φύλαγε
Εσιώνονεντο = το πετούσε.
- Για ποιο;
- Σε ότι θυμάσαι για αρχή και μετά θα σε βοηθήσω εγώ.
-Άμαν πονούσαμε τα μάθκια μας επιάνασιν γάλα που εβύζανε η γυναίκα το μωρό, έπιανε γάλα και έβαλε του με στο μάτι μας και εγιάνισκε.
-Ααα κάτι άλλο για την γρίπη γιααα..
-Για την γρίπη,για την γρίπη χρησιμοποιούσαν το σπίρτο και το λάδι της ελιάς. Ετρίφα μας καλά το λαιμό μας. Έβαλλα μας παμπατζί με το σπίρτο τζαι για το λαιμό εκάμναμεν γαργάρα με το άλας.
-Για το τραύμα άμα χτυπούσε κάποιο παιδάκι τι κάνατε;
-Για το τράυμα….
-Η για έγκαυμα ή κάτι άλλο..
-Για το έγκαυμα εχτύπαν το ασπράδι του αυγού η μάνα μας ,εχτύπαντο καλά και έβαλλε μας και εγιάνισκε . Έβαλλε δυο-τρείς ημέρες και εγιανίσκαμε.
-Για τον πονόλαιμο;
-Για τον πονόλαιμο η γαργάρα εν είχε κάτι άλλο να…
-Με τι εκάμνετε γαργάρα;
-Με το άλας.
-Α δηλαδή εβάλλετε νερό με αλάτι;
-Εβράζαμε το νερό, έβαλλε αλάτι μέσα τζαι εκάμναμε γαργάρες δυο-τρείς φορές την ημέρα.
-Για τον πονοκέφαλο;
-Για τον πονοκέφαλο έβαλλε μας. Καθάριζε το αγγουράκι τζαι έβαλλε μας πάστιν τζεφαλί και επέρνα μας ο πονοκέφαλος.
-Για τα αυτιά;
-Για τα αυτιά εχρησιμοποίαν το λάδι της ελιάς. Εβράζαμεν το λάδι και εγύρναμε μέσα.
-Ααα τούτο χρησιμοποιούμε το ακόμη και σήμερα.
-Για τις κρεατοελιές; Αν υπήρχε κάτι.
-Για την κρεατοελιά γαλόσυκο ,γάλα από την συτζιά.
-Δηλαδή εβάλλετε πάνω
-Ναι και εχάνετουν.
-Για τους μόλωπες;
-Που εχτυπούσαμεν;
-Ναι ναι.
-Που εχτυπούσαμεν εκουπάνιουν κρεμμύδι και έβαλλε μας πάνω. Έβαλλε το κρεμμύδι πάνω στο χτύπημα και έδενε μας το.
-Για την διάρροια υπήρχε κάτι;
-Για την διάρροια λεμόνι με το καφέ. Μισό ποτήρι λεμόνι και ένα κουτάλι καφέ και ενεκατονεντά και επίναμεν το.
-Μια χαρά. Γιαγιά από πού τα έμαθες τούτα τα γιατροσόφια;
-Εθώρουν την μάνα μου που ήμουν μιτσιά.
-Δηλαδή ελέα σας τα ..
-Ναι έκαμνετα η μάνα μου τζαι εθώρουντα
-Τούτα τα γιατροσόφια δηλαδή έχουν αποτέλεσμα όντως ή;
-Είχασιν αποτέλεσμα καλό τζαι άμαν επονούσαμε τζαι εφκάλαμε καντήλες πας την γλώσσα έπιανε μέλι της μέλισσας τζαι εγυτευκέτο, εδκιαβαζετο. Εξερε τζαι εδκιάβαζε η μάνα μου μες το κουτάλι τζαι την νύκτα έβαλλεν το στα άστρα τζαι εδιας μας την άλλη μέρα και ετρώαμε και εγιανίσκαν οι καντήλες που είχαμεν με στο στόμα μας.
-ΑΑΑ μια χαρά. Τα γιατροσόφια εδρούσαν αμέσως ή εχρειαζούνταν κάποιο χρονικό διάστημα.
-Δυο-τρείς ημέρες.
- Α δυο-τρείς ημέρες. Σήμερα εφαρμόζεις τα ακόμα ή;
-Εε το μέλι της μέλισσας βέβαια τζαι το λεμόνι με το καφέ άμαν μας κρατεί η διάρροια πίνουμεντο τζαι έχει καλό αποτέλεσμα.
-Εσύ είχες καμιά προσωπική εμπειρία, δηλαδή εχτύπησες καμιά φορά τζαι έβαλε σου η μάνα σου κάτι και επέρασε σου;
-Ναι.
-Ποιο; Τι έπαθες;
-Δαμέ έχω..
-Ένα σημάδι;
-Ναι σημάδι.
-Τι εκάηκες;
-Όι, επετάξα μου πέτρα με το λάστιχο τζαι χαζίρι,εμπρήστη το μάτι και έβαλε μου κρεμμύδι τζαι έδινεντο και επέρασε μου.Έκρουσα τζαι μια φορά ,έκρουσα με το γάλα την βούκκα μου τζαι εκτύπαν το αυκό η μάνα μου κάθε μέρα κάθε μέρα τζαι έβαλλε μου.Εν τζαι εφυλαέν το εσιωνονεντο και έκαμνε φρέσκο, κάθε μέρα έπρεπε να κάμει φρέσκο.
-Υπάρχει κάποιο γιατροσόφι το οποίο το πιστεύεις και χρησιμοποιείς το ακόμα και σήμερα;
-Το λάδι για τα αυτιά. Το λεμόνι για την διάρροια με το καφέ χρησιμοποιότα τζαι για το λαιμό πάλι το αλάτι με την γαργάρα πάλε χρησιμοποιότα.
-Ναι τούτο αθυμούμε τα χρησιμοποιάς τα και σε εμάς πάνω μας.
-Εντάξει γιαγιά ευχαριστώ πολύ.
-Τζαι εγώ ευχαριστώ. Γειά σας.
Γλωσσάρι:
Γιανίσκω = θεραπεύομαι,πιάνω = παίρνω,Τρίφω = τρίβω,παμπατζί = βαμβάκι,κάμνω = κάνω,αλας = αλάτι,
Βάλλω =βάζω,Βράζω = ζεσταίνω,Τζαι = και,Πάστιν = πάνω,Τζεφαλί = κεφάλi,συτζιά = συκιά,
Ενεκατονεντά = ανακατευεντά,Θωρώ = βλέπω,Μιτσιά = μικρή,Φκάλαμε= βγάζω,Καντήλες = άφθες,Εδια= δίνω,
Εμπρήστη = φούσκωσε,Eδινεντο =δένω,Εκρουσα = κάηκα,Βούκκα = μάγουλο,Αυκό = αυγό,Φυλαεν= φύλαγε
Εσιώνονεντο = το πετούσε.